Πάει ο Μπέργκμαν, πάει και ο Αντονιόνι.Μέσα σε μιά μέρα χάσαμε τη μισή σχεδόν ιστορία του Ευρωπαϊκού κινηματογράφου.
Με αυτούς τους θανάτους αντιλαμβανόμαστε ακόμα μεγαλύτερο το κενό που μεγαλώνει, που δεν αναπληρώνεται. Ποιός σκηνοθέτης να δημιουργήσει πλέον κλασσικές ταινίες;
Πέρασε η εποχή που ο κινηματογράφος ήταν μορφή τέχνης ή άλλαξε απλά μορφή η τέχνη;
Ούτε που θυμάμαι πια πόσο καιρό έχω να δω μια ταινία που να θεωρείται «αριστούργημα».
Που να απαιτεί το φυσικό της χώρο, την κινηματογραφική αίθουσα, να απαιτεί την προσήλωση που απαιτεί κάθε έργο τέχνης.
Οι ταινίες είναι πια αναλώσιμα προϊόντα με κοντινή ημερομηνία λήξης, είναι πρώτη ύλη για DVD. Και παρ όλα αυτά οι "δημιουργοί" τους απολαμβάνουν αναγνώρισης και προβολής που οι "κλασσικοί" ποτέ δεν είχαν. Άρα μιλάμε πια για καταναλωτικά προιόντα, για οικονομία. Και σε όρους οικονομίας το προιόν πρέπει να καταναλώνεται απο πολλούς, αρα να είναι βατό και εύπεπτο. Να μην είναι τέχνη!
Καμιά φορά λυπάμαι όσους σε παρέες μιλάνε για ταινίες χωρίς να έχει περάσει μπροστά από τα μάτια τους ο Ταρκόφσκι, ο Μπερτολούτσι, ο Χίτσκοκ, ακόμα και ο Χιούστον, οικτίρω όσους δεν εκτέθηκαν σε διαφορετικούς τρόπους κινηματογραφικής γραφής, που δεν έχουν αντιληφθεί την πολυσχιδή φύση του Μέσου. Που ποτέ δεν μπήκαν στον παιδεμό της παρακολούθησης του Γκοντάρ, του Μπονιουέλ.
Που έχουν εκπαιδευτεί να αντιλαμβάνονται μόνο την διεκπαιρεωτική και λαχανιασμένη αφήγηση του Χόλυγουντ.
Μείναμε με τον Ταραντίνο λοιπόν ελλείψει άλλων να γεμίζει την οθόνη με απομίμηση αισθητικής Β Movies δεκαετίας 70.
Και να προσπαθούν οι ταλαίπωροι κριτικοί -που τέλος πάντων πρέπει κι αυτοί να έχουν κάποιο σημείο αναφοράς, να φαίνονται κι αυτοί cool στο κοινό τους- να μας πείσουν ότι αυτή είναι σήμερα η τέχνη.
Να μιμείσαι δηλαδή τεχνικές φθορές και να ναρκισσεύεσαι βάζοντας στις ταινίες σου αναφορές από άλλες δικές σου ταινίες. Να υπαινίσσεσαι ότι είσαι αρκετά cult ώστε να αυτο-αναφέρεσαι. Να υποτάσεις το (ανύπαρκτο) σενάριο στις σκηνοθετικές αρλούμπες και να ξεχνάς το ότι η σκηνοθεσία είναι το μέσο για να σου αφηγηθεί την ΙΣΤΟΡΙΑ.
Άστε καλύτερα!
Και φυσικά να μην προσπεράσουμε το ότι άλλαξε και η κινηματογραφική μας κουλτούρα. Από την ιεροτελεστία της παρακολούθησης αριστουργημάτων σε αίθουσες με ανάλογο κοινό, στα λούνα-πάρκ των multiplex με αγενέστατο κοινό που δεν ξέρει (;) ούτε πώς να βάλει το κινητό στο «αθόρυβο» και σχολιάζει μεγαλόφωνα.
Τελικά τίποτα δεν είναι τυχαίο…
Παγωνιά...
13 σχόλια:
Μακαρι και οι νεοι δημιουργοι να ακολουθησουν το δρομο που χαραξαν...
πολύ περίεργη η συγκυρία..σκέφτομαι όμως πως τελικά αυτό που θα μείνει είναι η τεράστια κληρονομιά που αφήνουν..τα πρόσωπα έφυγαν..το έργο όμως έχει μείνει..θλίβομαι...
ρίξε και μια ματια στο alter ego μου…
Δύο πολύ μεγάλοι καλλιτέχνες χάθηκαν. Ειδικά ο Αντονιόνι μου άρεσε πάρα πολύ. Για το μάγο-δημιουργό των άγριων φράουλων και της 7ης σφραγίδας τι να πω.
Ανέστη υποκλίνομαι στο μεγαλείο της γραφής και της αισθητικής σου! Με κάλυψες και πάλι τόσο, που δεν έχω τίποτα να προσθέσω, εκτός από το ότι συμφωνώ εκατό στα εκατό! Πραγματικά το ποστ αυτό είναι ψυχοθεραπευτικό. Όχι τίποτ' άλλο, αλλά είχα αρχίσει να νιώθω ότι γέρασα κι ότι παραξένεψα κι έγινα γκρινιάρα. Μπράβο σου! Αν σε διάβαζαν οι κολοσσοί του κινηματογράφου, είναι σίγουρο ότι θα αναπαύονταν εν ειρήνη...
Σε λινκάρω πάραυτα... :)
Ευχαριστώ Μ. για την παρηγοριά στον κωλόγερο που γκρινιάζει επειδή βλέπει να αλλάζουν οι εποχές.
Το θέμα είναι να γραφτούν απο κανένα νεότερο...
Χαιρετώ.
Το (ενοχλητικής ειρωνείας ταυτόχρονο) ξόδι των δύο Μεγάλων, αλλά και την γνησιότητα (ελπίζω να μην...βιάστηκα) της φωνής ενός ανθρώπους που αγαπά το σινεμά.
Γειά σου Ηλία Δημόπουλε
που μέσα απο το σχολιάκι σου γνώρισα και το πολύ καλό σου blog.
Βρισκόμαστε σιγά-σιγά...
ανέστη είσαι τόσο γέρος που πρόλαβες τους κινηματογράφους αυτής της εποχής μιλάω για το κατηγορώ σου στα Multiplex σε σχέση με τις εποχές του Μπέργκμαν ή απλώς έχεις ωραιοποίηση εποχές που δεν γνώρισες? Φυσικά δεν κάνω κριτική στα έργα του Μπέργκμαν που ακόμα δεν έχω αξιωθεί να δω.
Πάντως απο την ζωντάνια της γραφής σου σε φαντάζομαι γύρω στα 35 και ίσως πολύ λέω.
"Ακόμα και ο Χιούστον";;;;; Ντροπή, Ανέστη, τέτοια λόγια για τον παπού που μας χάρισε -ναι, ρε γαμώτο, δώρο ήταν- το "Κάτω Από Το Ηφάιστειο", την τελειότερη κινηματογραφική μεταφορά του πλεόν είναι-αδύνατο-να- γίνει-αυτό-ταινία βιβλίου (εξαιρώ τα έργα του Pynchon, για τα οποία έχω αρχίσει να έχω αμφιβολίες για το αν είναι βιβλία...).
Και κάτι ακόμα: έχω την αμυδρή εντύπωση ότι ο κινηματογράφος των δημιουργών (βλ. Cahiers du Cinema), από ένα σημείο και πέρα έγινε τόσο αδιαπέραστος και αυτοαναφορικός που -τελικά- επέτρεψε να έρθει το «απλοϊκό» Hollywood και να περάσει την ιδεολογία του. Λυπάμαι που το λέω, αλλά από το να βλέπω τις ομφαλοσκοπίες του κάθε "auteur", χίλιες φορές τα μπιστολίδια και οι «αμερικανιές». Το ξέρω, υπερβάλλω, αλλά ως σινεφίλ επιμένω ότι ο κινηματογράφος, όπως και κάθεμορφή τέχνης, δεν μπορεί να είναι αποκλειστικά «challenging» για να είναι καλός. Α, ναι, και υπάρχει και σύγχρονο αριστούργημα: το «Unforgiven» του Eastwood... Kαι είναι "ο".
Αντώνη ναι, έζησα πολύ καλές κινηματογραφικές εποχές και εκπαιδεύτηκα κινηματογραφικά απο αριστουργήματα που ήταν για την παρέα μου αφορμή για τεράστιες ερεθιστικές εγκεφαλικά συζητήσεις. Βλέπεις είμαι 47...
jimc
Γιατί είπα "ακόμα και ο Χιούστον"; Να θυμηθώ... Α! μάλλον επειδή είναι πιο βατός απο τους άλλους που ανέφερα. ΤΑΙΝΙΑΡΑ το "κατω απο το ηφαίστιο", ο ρόλος της ζωής του Φίνευ. Άλλοθι για το Χόλυγουντ! Αν και με βαρειά καρδιά το λέω αυτό "Χόλυγουντ". Έχεις δίκιο στη διαπίστωσή σου περι αυτοαναφορικού κινηματογράφου. Ήταν ο ελιτισμός που έδιωξε τον κόσμο απο τις αίθουσες αλλά η Ευρώπη την έχει αυτή την μανία ανωτερότητας και ενίοτε την κάνει σημαία για να τη σπάει στους Αμερικάνους...
Αλλά όταν ο κόσμος έφυγε, έφυγε με προίκα και Φελίνι, Τορνατόρε, Ταβιάνιδες, Φασμπίντερ κλπ κλπ.
Και μετά αυτή η προίκα χάθηκε για τα καλά, ελάχιστοι αντέχουν πια να παρακολουθήσουν ακόμα και αυτούς γιατί εκπαιδεύτηκαν στο Χόλυγουντ.
Κι εγώ απόψε John Wayne θα δω! (Alpha 1:45)
Πες το αγόρι μου ότι είσαι 47 να εξηγήσουμε το ωραίο γράψιμο... Όχι ότι οι νέοι δε γράφουν όμορφα, αλλά άλλη η ωριμότητα του 45+ !!!
Βιωματικές καταστάσεις κι εμπειρίες, του έχουν προσδώσει απίστευτη γοητεία, αν ξέρει να παρακολουθεί την εποχή του και δεν έχει μείνει στάσιμος στα χρόνια της μεταπολίτευσης! :Ρ
Να προσθέσω επί του θέματος κάτι που διάβασα στο αθηνόραμα από το Χρήστο Μήτση.
«Το μακρύ, πικρό καλοκαίρι των απωλειών συμπλήρωσαν και τα τελευταία αντίο στον Ούγγρο διευθυντή φωτογραφίας Λάζλο Κόβακς («Ξένοιαστος Καβαλάρης», «Πέντε Εύκολα Κομμάτια», «Ghostbusters»), στο βραβευμένο με τρία Σεζάρ Γάλλο ηθοποιό Μισέλ Σερό («Το Κλουβί με τις Τρελές», «Η Νέλι και ο Κύριος Αρνό») καθώς και στο συμπαθή Ούλριχ Μούε, τον οποίο γνωρίσαμε ως τον πράκτορα της Στάζι Γκερντ Βίσλερ στο βραβευμένο με Όσκαρ πολιτικό θρίλερ «Οι Ζωές των 'Αλλων», για το οποίο κέρδισε πέρυσι το Ευρωπαϊκό Βραβείο Ερμηνείας.»
Πικρό καλοκαίρι για το σινεμά... όντως.
Καταλαβαίνω τη γενιά μου, που πνιγόμαστε καμιά φορά βλέποντας νέους ανθρώπους να χειραγωγούνται απο ρηχές και ανούσιες επιρροές, θέλουμε να φωνάξουμε ότι αλλού είναι η ουσία αλλά...
αν κρίνω απο τους "τότε" που είναι στα πράγματα τώρα, το αποτέλεσμα δεν είναι και ιδιαίτερα ενθαρρυντικό.
Οπότε κρατιέμαι γιατί μπορεί να βλέπω εξιδανικευμένα μια εποχή που είχε πολύ θεωρία και ψάξιμο, αλλά στην πράξη δεν παρέδωσε τίποτε χειροπιαστό.
Άντε καλά, πέρα απο μερικές μουσικές και ταινίες...
Συμβαίνει αυτό και στις καλύτερες οικογένειες! Μάης '68... Daniel Cohn-Bendit και οι λοιποί... Μας άφησαν όμως πολλά, να λέμε και την αλήθεια. Και κινηματογράφο και μουσική και ποίηση και θέατρο και πολλά στις επιστήμες. Κάτι κάνατε βρε! :)))
Δημοσίευση σχολίου