Το ξέρατε;
Και με αυτή την ευκαιρία ο πρέσβης των ΗΠΑ δημοσίευσε ένα άρθρο στην Καθημερινή της Κυριακής 25/6 για να μας θυμίσει το πόσο σημαντικός κλάδος είναι η "προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων" αφού οι εταιρίες που προστατεύουν πνευματικά δικαιώματα απασχολούν 18 εκατομμύρια Αμερικανούς και συνεισφέρουν στην ανάπτυξη κατά 40%.
Ο κύριος Πρέσβης αναλύει πόσο θετική για την οικονομική δραστηριότητα είναι η προστασία
των δικαιωμάτων και αναφέρεται προφανώς στον αριθμό των εταιριών που έχουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο κατοχυρώσει "πατέντες" και εισπράττουν ποσοστό "πνευματικής ιδιοκτησίας" από την εμπορία των αγαθών.Λέει επίσης ο κύριος Πρέσβης πως είναι αυτονόητο το οτι "ο κάθε δημιουργός πρέπει να κερδίζει από το έργο του" και άλλα αυτονόητα για τα οποία κανείς φυσικά δεν μπορεί να διαφωνήσει Αναγνωρίζουμε άλλωστε όλοι ότι χωρίς το οικονομικό κίνητρο πιθανότατα δεν θα υπήρχε δημιουργία, καινοτομία, έρευνα και ανάπτυξη. Αλλά ειδικά στην Αμερικανική κοινωνία επιχειρείται μια άνευ όρων προσπάθεια να μπει πατέντα σε οτιδήποτε. Και πολλά δικαστήρια δημιουργούν δεδικασμένο αναγνωρίζοντας δικαιώματα ακόμα κι εκεί που δεν υπάρχουν (όπως στο DNA ζώντων οργανισμών!).
Σε ότι αφορά τα πνευματικά δικαιώματα σε οπτικοακουστικά ψυχαγωγικά έργα, φυσικά η Ελλάδα δεσπόζει στους αριθμούς πειρατείας, αλλά πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν κάποιος που θα ήθελε να δει την βραβευμένη ταινία του Bridges (που δεν διανέμεται στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες επειδή οι εταιρίες διανομής αποφάσισαν πως δεν θα κάνει αρκετά εισιτήρια), μπορούσε να κατεβάσει νόμιμα, έναντι ενός λογικού αντιτίμου την ταινία; Αντίθετα βλέπουμε οτι δεν μπορούμε να έχουμε τις υπηρεσίες της ψηφιακής διανομής που ήδη απολαμβάνουν στις μεγάλες αγορές επειδή παρατηρείται το παράδοξο αυτός ο τεράστιος κλάδος με τις πολυπλόκαμες διασυνδέσεις και την τεχνογνωσία, ακόμα να μην έχει βρει τρόπο να διανέμει σε τοπικούς αντιπροσώπους, χρήματα απ' τα δικαιώματα των διαδικτυακών διανομών.
Επίσης το γεγονός ότι αυτή η τεράστια βιομηχανία βιοπορίζεται όχι μόνο απ' τα πνευματικά δικαιώματα αλλά από την προστασία τους (ορδές δικηγόρων, μεσαζόντων, δισκογραφικών, εκδοτικών, εταιριών δικαιωμάτων, "σωμάτων", λομπιστών και πάει λέγοντας) δημιουργεί την αυξητική τάση υπερ-προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων, δηλαδή την επέκταση του χρόνο προστασίας των έργων έτσι ώστε αυτή η βιομηχανία να συνεχίζει να κερδίζει χρήματα και πέρα απ' αυτό που θεωρείται "θεμιτό χρονικό όριο" μέχρι ένα έργο να γίνει κοινό κτήμα.
Εντάξει, δεν έχασε όμως η Βενετιά βελόνι αν σε κάποια αναπτυσσόμενη χώρα δεν δουν την ταινία με τους έφηβους βαμπίρ ή το τελευταίο χιτ του Τσάκι Τσάν (αν και στο τέλος λέω να το επανεξετάσουμε κι αυτό), αλλά σκεφθείτε πως τα πνευματικά δικαιώματα επεκτείνονται και στα φάρμακα και στα λογισμικά μέχρι και τους μεταλλαγμένους σπόρους καλλιεργούμενων τροφίμων.
Πέρασαν άλλωστε οι εποχές που οι καλοί γιατροί - ερευνητές έσωζαν την ανθρωπότητα από τρομερές ασθένειες από καθαρή αίσθηση προσφοράς (στο Capitalism-A Love Story του Michael Moore αναφέρεται και η περίπτωση του γιατρού που βρήκε τη θεραπεία της πολιομυελίτιδας χωρίς να κατοχυρώσει καμία πατέντα).
Εκεί η υπερ-προστασία αυτών των δικαιωμάτων (της πατέντας), δημιουργεί ανισότητες, καθυστέρηση και σε κάποιο βαθμό και καταπίεση. Και το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση των φαρμάκων που διανέμονται στις φτωχές χώρες της Αφρικής.
Η εταιρία Cipla που τόλμησε να παρασκευάσει και να μοιράσει φθηνά αντίγραφα πανάκριβων πατενταρισμένων φαρμάκων στην Αφρική και στην Ασία για να αντιμετωπισθεί το Aids και ο καρκίνος και άλλες θανατηφόρες ασθένειες, αντιμετώπισε την οργή των εταιριών Bayer, Roche και πολλών άλλων επειδή τους "έκοβε" τα κέρδη.Οι Basf, Bayer, Monsanto και οι άλλες εταιρίες που παρασκευάζουν μεταλλαγμένους σπόρους καλλιεργειών, μισθώνουν στρατιές δικηγόρων και ιδιωτικών ντετέκτιβ για να βρουν αγρότες που πιθανόν κρατάνε σπόρους προηγούμενων καλλιεργειών για να μην αγοράσουν ξανά νέους σπόρους και να καταβάλουν το τίμημα των πνευματικών δικαιωμάτων τους.
(Δείτε εδώ).
Αυτές οι παράμετροι της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων είναι σαφώς πιο σοβαρές απ' την περίπτωση της αστείας -σε σύγκριση- περίπτωσης των οπτικοακουστικών έργων. Αλλά δείτε τι θυμήθηκα τώρα: Την εποχή που οι Αμερικανοί έριχναν χιλιάδες τόννους βόμβες στην επίθεση εναντίον του Ιράκ, μου τυπώθηκε στο μυαλό η εικόνα μιας σοβαρά τραυματισμένης απο βόμβα μικρής που φορούσε μπλουζάκι Disney με τη Μίνι Μάους...
Χαρακτηριστικό ίσως ενός κόσμου που μπορεί να θρηνεί για την πειρατεία και τα διαφυγόντα κέρδη του, ενώ μέσω αυτής της "πειρατείας" εδραιώνει τις αξίες του και την πολιτιστική του κυριαρχία.
Νομίζω οτι είναι πια καιρός να αποφασιστεί (με κάποιο τρόπο), το μέχρι που φτάνει η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, ας κριθεί το τι συνιστά "κατάχρηση". Με γνώμονα όχι αποκλειστικά και μόνο τα κέρδη στα χρηματιστήρια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου