Λίγο πριν την απαγόρευση του καπνίσματος

Βρίσκομαι λοιπόν σε εστιατόρια από αυτά που «οφείλει” να επισκέπτεται κάποιος που θέλει να φάει αυθεντικά σε τουριστικό τόπο. Δίπλα, μια παρέα μεγάλη Αμερικανών που συμπεριφέρνονται κατά το γνωστό τρόπο μετά από κατανάλωση αρκετού κρασιού. Φωνές, γέλια (δυνατά!) τραγούδια (μέχρι και την Copacabana του Barry Manilow τραγούδησαν!!!).

Η αίθουσα είναι μικρή (το εστιατόριο αποτελείται από μικρές αίθουσες των 3-4 τραπεζιών) και οι τοίχοι αντανακλούν κάθε ήχο. Προσπαθούμε να συγκεντρωθούμε στη συζήτησή μας αλλά είναι πολύ δύσκολο.

Κάποια στιγμή μια από τις κοπέλες της παρέας μας ανάβει ένα τσιγάρο. Παρατηρώ τη μια από τις Αμερικανίδες να μετακινείται στην άλλη άκρη του τραπεζιού. Αμέσως μετά έρχεται η αντίδραση του συζύγου της προς την καπνίστρια της παρέας μας:

-Η σύζυγός μου έχει άσθμα. Ή σβήστε το τσιγάρο, ή πηγαίνετε τώρα αμέσως έξω αν θέλετε να καπνίσετε!

Ο τόνος είναι οξύς και επιθετικός και η παρέα τους είναι βουβή τώρα περιμένοντας την αντίδρασή μας. Κοιταζόμαστε για να συντονιστούμε, να συμφωνήσουμε με τα βλέμματά μας για το τι στάση θα κρατήσουμε.Αναλαμβάνω λοιπόν την πρωτοβουλία για να φύγει από τη δύσκολη θέση η φίλη:

-Κατ’ αρχήν θα έπρεπε να ξέρετε ερχόμενος στη Ελλάδα ότι το κάπνισμα σε εσωτερικούς δημόσιους χώρους επιτρέπεται. Ο χώρος δεν έχει σήμανση απαγόρευσης καπνίσματος και στο τραπέζι μας υπάρχουν τασάκια. Μπορείτε λοιπόν να ζητήσετε από τον υπεύθυνο να σας αλλάξει τραπέζι.

Ήδη έχω κάνει την υπέρβασή μου, αναγκάζομαι να υπερασπιστώ μια καπνίστρια εγώ ο αντικαπνιστής, αλλά η επιθετικότητά του με κάποιο τρόπο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Συνεχίζω μετά από άλλο ένα βλέμμα συνεννόησης με την φίλη:

-Παρόλα αυτά η φίλη μου θα σβήσει το τσιγάρο της εάν της το ζητήσετε ευγενικά και με τον όρο ότι κι εσείς θα περιορίσετε τη φασαρία που κάνετε γιατί παραβιάζετε βίαια το δικαίωμά μας να έχουμε ανενόχλητοι τη δική μας συζήτηση.

Όλος ο μηχανισμός του που επιστρατεύτηκε για να μεταφερθούν όλα όσα άκουσε στον εγκέφαλο και μετά στο θυμικό του, άφησε προσωρινά το βλέμμα κενό και αμήχανο. Οι υπόλοιποι τον κοίταζαν με ύφος προσμονής, φαινόταν ότι είχαν κατανοήσει πλήρως το θέμα και περίμεναν την αντίδραση που θα τους έβγαζε από τη δύσκολη θέση.

Ανέλαβε λοιπόν η σύζυγος (αυτή με το άσθμα που όμως φώναζε περισσότερο από όλους) να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά. Ήρθε λοιπόν με συγγνώμες, γλυκόλογα και δικαιολογίες του τύπου «πάντα κάνει έτσι όταν με υπερασπίζεται» να παρακαλέσει για το σβήσιμο του τσιγάρου (που φυσικά είχε ήδη σβήσει).

Μετά από λίγη ώρα ήρθε και ο ίδιος να ζητήσει συγγνώμη για τον τρόπο του, και του επανέλαβα «το μόνο που χρειαζόταν ήταν να το ζητήσεις ευγενικά».

Συνηθισμένος από μια χώρα όπου όλα ρυθμίζονται με νόμους και δεν υπάρχει πολύ περιθώριο για προσωπικές διευθετήσεις, συνηθισμένος σε μια κοινωνία που συνδιαλέγεται με επιθετικότητα, συνηθισμένος στο να θορυβεί όπως όλοι οι άλλοι (η στάθμη θορύβου εκεί είναι αντίστροφα ανάλογη με τις τιμές του τιμοκαταλόγου του κάθε εστιατορίου αλλά εδώ είχαν καταργήσει τον κανόνα), συνηθισμένος στο να θεωρεί ότι ο κόσμος είναι μια ενιαία πολιτιστικά επιφάνεια ρυθμισμένη στην αμερικάνικη πραγματικότητα, ούτε που του πέρασε από το μυαλό ότι θα μπορούσε να έχει άδικο.

Σε λίγο καιρό που θα απαγορευθεί εντελώς το κάπνισμα, αυτές οι πολιτιστικές διαφορές θα εκλείψουν. Μακάρι, αλλά ας αρχίσουμε να μιλάμε και για την επιτρεπόμενη στάθμη θορύβου. Δεν είναι και πολύ διαφορετικής στάθμης πρόβλημα και αφορά εμάς όσο και τους Αμερικανούς φίλους μας.